Yaratıcılık, olmayan bir şeyi hayal edebilme, bir şeyi herkesten farklı yollarla yapabilme ve yeni fikirler geliştirebilme yeteneğidir. Başka bir deyişle yaratıcılık herkesin gördüğü şeyi aynı görüp onunla ilgili farklı şeyler düşünebilmektir. Yaratıcılık günlük olaylara ve nesnelere herkesten farklı bakabilmek ve farklı yaklaşım tarzı geliştirebilmektir.
Yaratıcı çocukların özellikleri şunlardır:
*Araştırmacıdırlar *İç disiplinleri vardır.
*Özel ilgi alanları vardır *Hayal güçleri yüksektir *Meraklıdırlar
*Sezgileri güçlüdür *Açık fikirlidirler *Orijinaldirler
*Bağımsızdırlar *Beceriklidirler *Eleştiricidirler
*Enerjiktirler *Kalıplardan uzaktırlar *Soru sorarlar
Yaratıcılık eğitimi neden gereklidir?
Doğuştan getirilen bir yetenek olan yaratıcılık öğrenilebilecek bir özellik değil, geliştirilecek bir yetidir. Doğumdan itibaren uygun bir fiziksel çevre, çocuğa göre hazırlanmış destekleyici bir program ve bu alanda özenle yetiştirilmiş kişiler ile bu yeti geliştirilebilir.
Çocukların yaratıcılığını geliştirmek önemlidir, çünkü böylece çocuğunuz;
-
Karşılarına çıkan güçlükleri yenmek için yeni çözüm yolları bulabilir,
-
Her şeyi merak ederek, sorgulamaya ve araştırmaya yönelir,
-
Yeni ve değişik buluşlar ortaya koyar,
-
Bir konu üzerinde dikkatini uzun süre tutabilir,
-
Ayrıntılara dikkat eder,
-
Kendisine güvenir,
-
Duygu ve düşüncelerini farklı yollarla ifade edebilir,
-
Yeniliklere açık, yeni yaşantılar denemeye cesaretli olur.
Çocuklarda yaratıcılığın ortaya çıkmasını engelleyen tutumlar nelerdir?
1. Çocuğun oyunlarına müdahale etmek
2. Çocuğun yaptığı resim vb. faaliyetleri eleştirerek “doğrusu budur” demek
3. Çocuğun hayal dünyasıyla alay etmek, küçümsemek
4. Çocuğu, hiç yeteneği olmayan bir yöne zorlamak, bu konuda baskı uygulamak
5. Çocuğu yaptıklarından dolayı sürekli eleştirmek
6. Çocuğu belli kalıplara sokmaya çalışmaYaratıcılığın geliştirilmesinde yetişkinlerin rolü büyüktür. Bu nedenle sizlere önerilerimiz şunlardır:
* Çocuğunuza yaratıcı örnekler verin, düşünme ve hayal kurması için fırsatlar tanıyın.
* Bir problemle karşılaştığında bunun birden fazla çözümü olabileceğini öğreterek yaratıcı yöntemler geliştirmesini sağlayın.
* Çocuğunuzu fikirlerini şekillendirmeleri için cesaretlendirin ve yaptıklarına saygı duyun.
* Ev işleri ile ilgili küçük sorumluluklar verin.
* Yaratıcılığını geliştirecek oyuncaklar seçin. İşe yaramayan malzemeleri çocuğunuz için biriktirin ve bunları kullanması için onları teşvik edin.
* Çocuğunuz için yakın ve uzak çevresini tanımasına fırsat verici geziler düzenleyin; çocuğa neye bakması, neyi görmesi, neyi duyması gerektiği konularında ona yol gösterici olun ve böylece çocuğunuzun, yaratıcılık için çok önemli olan gözlem yapma yeteneğinin gelişmesini sağlayın.
* Çocuğunuzun fikirlerini çok fazla eleştirmeyin, hayal gücüyle yaptıklarına müdahale etmeyin ve başka çocuklarla kıyaslamayın.
* Çocuğunuza kendi düşüncelerini geliştirmesini sağlayacak açık uçlu sorular sorun. (Sence daha başka nasıl bir yol olabilir?, Böyle yaparsak ne olur?…)
* Çocuğunuzun düşüncelerine değer verin ve kendi düşüncelerini ifade etmesi yönünde onu destekleyip cesaretlendirin.
* Çocuğunuzun dünyasını mümkün olduğunca çok uyaranla zenginleştirin.
* Çocuğunuzun yaptığı etkinliği bitirmesi için acele ettirmek ya da etkinliğin sadece sonucuna önem vermek yerine süreci vurgulamak, çocuğun yaptığı etkinliğin sonucu ile ilgili endişe duymasını engelleyeceğinden kendini daha yaratıcı yollarla ifade edebilmesini sağlar.
* Çocuğunuzun sonu gelmeyen sorularına sabırla, onun anlayabileceği düzeyde ve doğru bir şekilde cevap vermeye özen gösterin.
Tuğçe ATILGAN SAKA
Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi